Deputat Çingiz Əliyev: «Bacardığın İşi Gör, Sahib Olduqlarını Qiymətləndir, Minnətdar Ol»

Bu gün Fortuna qapılarını həmvətənimizə açdı – Tuva Respublikasının deputatı, Tuva Respublikası karate üzrə yığma komandasının baş məşqçisi, tanınmış ictimai xadim, möhtəşəm insan, peşəkar idmançı, həmişə işinə sadiq, vətənini sevən və xaricdə uğurlar qazanmış Çingiz Əliyevə.

-Siz Tuva Respublikasının deputatı, Tuva Respublikası Karate Federasiyasının prezidenti, beynəlxalq dərəcəli karate ustası, Rusiya Federasiyasında keçirilən bir çox ictimai tədbirlərin təşəbbüskarı və təşkilatçısısınız. Bütün bunları necə çatdırırsınız? Enerjinizin sirri nədədir?

-Söhbətimizin əvvəlində oxucularımıza bildirmək istərdim ki, mən dünyanın ən qeyri-adi yerlərindən biri olan Tuva Respublikasında yaşayıram.

Bu inanılmaz dərəcədə gözəl bir məkandır! Burası, heç bir şişirtmədən, ziddiyyətlər diyarı adlandırıla bilər. Burada həm dəvəli quraq çölləri, həm də səmaya ucalan dağ zirvələrini görə bilərsiniz. Tuva ərazisində böyük Yenisey çayı yaranır, o da öz qüdrətini respublikanın paytaxtı Kızıl şəhərində qazanır, çünki məhz burada Piy-Xem (Böyük Yenisey) və Kaa-Xem (Kiçik Yenisey) çaylarının suları birləşir. Tuva qədim bir diyardır, burada yaxşı, səmimi insanlar yaşayır, onlar ulu babalarının xatirəsinə və xalqının adət-ənənələrinə böyük hörmətlə yanaşırlar.

Sirr sadədir – mən etdiyim işi sevirəm. Mən bu işdən zövq alıram.

-Çingiz bəy, zəhmət olmasa, deputat olana qədər keçdiyiniz yolu, həyatınızın mühüm mərhələlərini bizimlə bölüşün. Haradan başladınız?

-Demək olar ki, həyatımın müəyyən bir məqamında keçdiyim yola baxdım, axınla getsəm məni nəyin gözləyəcəyini düşündüm və öz yolumla getmək qərarını verdim. Özümü tanıtmaq, idmanda inkişaf etmək və ən əsası, Tuvada idmanı inkişaf etdirmək qərarına gəldim. Mən idmançının həyatının demək olar ki, bütün mərhələlərindən keçmişəm: sonsuz məşqlər etmişəm, yarışlarda iştirak etmişəm, tər və qan tökmüşəm və, əlbəttə, uğura ümidlə baxmışam. Ola bilsin ki, valideynlərimin məndən gözlədiklərini – başqa bir peşədə məni görmək istəklərini – doğrultmadım. Amma bu mənim seçimim idi. Və mən bu yolu seçdiyim üçün xoşbəxtəm. Yenidən eyni şeyi yaşamağa məcbur olsam, tərəddüd etmədən, heç nəyi dəyişmədən yenə edərdim.

-Sizcə, uğurlu deputat olmaq üçün yüksək peşə hazırlığı və zəngin həyat təcrübəsi kifayətdirmi?

-Şübhəsiz, təcrübə və hazırlıq çox vacibdir və bəzən həlledici rol oynayır. Ancaq daha əvvəl də dediyim kimi, mən etdiyim işi sevirəm. İnsanlara kömək etməkdən, cəmiyyətə fayda verməkdən məmnunam. Bu ideyaya sadiqəm və yorulmadan çalışıram. Bununla belə, özümü çox təcrübəli biri kimi təqdim etməzdim. Mən hələ formalaşma mərhələsindəyəm. Mənə hər zaman müraciət edə biləcəyim böyük dostlarım, müəllimlərim dəstək olur. Bu, həqiqətən də möhtəşəmdir.

 

-Sizin “Fortuna gülümsəməniz” nə olub ?

-Həyatımda qeyd olunmağa layiq bir çox maraqlı anlar olub. Amma onların içindən birini xüsusilə vurğulamaq istərdim. Bir çox il əvvəl tam təsadüfən bir insanla görüşmək şansım oldu – adını çəkmək istəmirəm. Biz tanış olduq, söhbət etdik. O, mənim üçün tamam başqa bir dünyaya qapı açdı. Öz nümunəsində “necə olmalı” olduğunu göstərdi. Həmin anda anladım ki, mənim həyatım artıq əvvəlki kimi olmayacaq. Bu, mənim nə istədiyimi, hansı istiqamətdə irəliləmək və inkişaf etmək istədiyimi dərk etdiyim an idi. Məhz o anda Fortuna mənə gülümsədi.

-Uğur formulanız nədir?

-O, son dərəcə sadədir: bacardığın işi gör, sahib olduqlarını qiymətləndir, minnətdar ol.

-Çingiz, siz gənc deputat olaraq Tuvada azərbaycanlıların hüquqlarını müdafiə edirsiniz. Sizcə, deputatın əsas vəzifəsi nədir?

-Əvvəlcə qeyd etmək istərdim ki, mənim və ya digər deputatların, məmurların dəstəyinə və yardımına hər kəs – milliyyətindən və sosial statusundan asılı olmayaraq – arxalana bilər. Biz – həm azərbaycanlılar, həm də digər millətlərin nümayəndələri – bərabər hüquq və azadlıqlara malikik. Deputatın vəzifəsinə gəldikdə isə, geniş mənada desək, onun bir əsas vəzifəsi var – insanlara fayda vermək, onları dinləməyi və eşitməyi bacarmaq, onların həyatını daha yaxşı etmək. Deputat ona göstərilən böyük etimadı doğrultmalıdır.

 

– Sizin üçün deputat olmaq nə deməkdir?

– Mənim dəfələrlə qeyd etdiyim kimi, bu – insanlara fayda vermək imkanıdır. Deputat olaraq cəmiyyətin həyatına müsbət təsir göstərə bilirəm. Belə bir fəaliyyət təcrübəsi mənə Tıva Respublikası Karate Federasiyasını daha səmərəli idarə etməyə kömək edir, təşkilatımızda məşq edən gənclərə idman karyerası qurmaqda dəstək verməyə imkan yaradır.

Bundan əlavə, mən deputat kimi öz missiyamı həm də mənsub olduğum xalqın – Azərbaycan xalqının – imicinin yaxşılaşdırılmasında görürəm. Təəssüf ki, Rusiyada azərbaycanlılarla bağlı çoxdan formalaşmış bir stereotip var – guya onlar sadəcə bazarlarda ticarətlə məşğuldurlar. Əlbəttə, bazarda ticarət etməyin özü-özlüyündə pis bir tərəfi yoxdur. Amma doğrudanmı, azərbaycanlılar yalnız bununla kifayətlənə bilərlər? Axı onların bir çoxu hüquq-mühafizə orqanlarında, hakimiyyət strukturlarında, digər dövlət qurumlarında yüksək vəzifələr tutur, müxtəlif sahələrdə uğurlar qazanmış insanlardır.

Elə tarixə baxın! Axı azərbaycanlılar bu tarixdə iz buraxmayıblarmı? Biz cəmiyyətin müxtəlif sahələrinə böyük töhfələr vermişik! Mədəniyyətdən və incəsənətdən tutmuş elmi kəşflərə qədər! XIX əsrdə öz mühəndislik ideyalarını həyata keçirən və Qroznıda neft zavodu açan tanınmış Cavad Məlikovun xidmətlərini necə xatırlamamaq olar? Bəs Qərbi Sibirdə yüz əlli nəfərdən çox neft və qaz yatağını kəşf etmiş geoloq-pioner Fərman Salmanovu necə unutmaq olar? Bu insanlar təbii sərvətləri ilə daim şöhrət tapan ölkənin neft sənayesinin inkişafına böyük təkan verdilər! Məhz onların sayəsində müasir Rusiya bu gün olduğu səviyyəyə gəlib çatıb.

 

— İctimai xadim kimi, mən hər zaman mədəniyyətimizi Rusiyada, xüsusilə də Tuvada fəal şəkildə “təbliğ etmişəm”. Deməliyəm ki, burada mədəniyyətimiz tanınır və hörmətlə qarşılanır. Məsələn, Azərbaycan diasporası şəhər və respublika səviyyəsində keçirilən rəsmi tədbirlərdə mütəmadi olaraq iştirak edir. Biz Novruz bayramını da digər türk xalqları ilə birlikdə qeyd edirik.

Bir neçə dəfə Tıva Dövlət Universitetinin dəvəti ilə tələbələrlə görüşlərim olub və mən onlara Azərbaycan mədəniyyəti və türk tarixindən danışmışam. Bizim fəaliyyətimiz nəticəsində burada bir çox insanlar Azərbaycan üçün rəmzi olan Nizami Gəncəvi, İmadəddin Nəsimi, Məhəmməd Füzuli kimi isimləri tanıyır, “Dədə Qorqud” dastanı və bir çox başqa əsərlərlə tanışdırlar.

Biz zəngin tarixə və inanılmaz istedadlı insanlara malik xalqın nümayəndələriyik! Belə xalq haqqında necə demək olar ki, onlar sadəcə bazarda ticarətlə məşğul olanlardır? Təəssüf ki, bu cür fikirlər təkcə Rusiyada deyil, elə Azərbaycanda da bəzən səslənir. Bir dəfə azərbaycanlı məmurlardan biri belə bir fikir səsləndirmişdi ki, Rusiyada yaşayan azərbaycanlılar, bağışlayın, ikinci dərəcəli insanlardır. Bu doğrudurmu? O, öz soydaşları haqqında necə belə deyə bilər? Ümumiyyətlə, kim haqqında belə demək olar? Əsla! Bu, peşəkarlığın olmaması və öz vəzifəsinin mahiyyətini anlamamağın parlaq nümunəsidir. Belə hallar insanın kresloya oturduqdan sonra reallıqla və xalqla əlaqəsini itirdiyini göstərir.

Bilmirəm, bu şəxs bu müsahibəni oxuyacaqmı, amma əminliklə demək istəyirəm – bizi, azərbaycanlıları Rusiyada hörmət edirlər. Bu, respublika səviyyəsində də özünü göstərir. Yuxarıda da qeyd etdiyim kimi, Azərbaycan diasporası respublikanın həyatında fəal iştirak edir. Tıvanın rəhbəri Şolban Valeriyeviç Kara-ool bizim diasporamıza da, digər millətlərin diasporalarına da eyni dərəcədə hörmətlə yanaşır. Biz hamımız harmoniyada yaşayır və respublikanın rifahı üçün səmərəli çalışırıq. Mənim işimin başqa bir tərəfini də belə izah edərdim: xalqımızla bağlı stereotipləri dağıtmağa çalışıram. Ümumiyyətlə, mən səmimi qəlbdən inanıram ki, xalqlar arasında mədəni mübadilə dostluğu və qarşılıqlı anlaşmanı möhkəmləndirir. Rusiyaya bənzər çoxmillətli ölkədə isə bu, xüsusilə aktuallıq kəsb edir və həlledici əhəmiyyətə malikdir. Respublikamızın rəhbərliyinin bu istiqamətdə atdığı düzgün addımlar bu prosesi asanlaşdırır və bu, sevindiricidir.

— Deputat kimi ən çox hansı problemlərlə qarşılaşırsınız? Sakinlər əsasən hansı məsələlərlə sizə müraciət edirlər?

— İnsanlar ən müxtəlif sual və problemlərlə müraciət edirlər. Bu məsələlər o qədər geniş spektri əhatə edir ki, hər hansı birini seçib fərqləndirmək çətindir. Təkcə onu deyə bilərəm ki, hər biri vacibdir. Axı hər kəs daha yaxşı şəraitdə yaşamağa layiqdir. Mən və həmkarlarım hər bir şəxsə yardım etməyə çalışırıq. Əlbəttə ki, biz bütün bunları qanuna riayət etməklə həyata keçiririk.

— Sevdiyiniz bir sitat və ya kəlam varmı?

— Əlbəttə, burada qeyd edə biləcəyim bir çox maraqlı sitatlar var. Amma sizə illər əvvəl eşitdiyim birini deyəcəm. Bu,  Məhəmməd  Peyğəmbərin sözləridir: “Cənnət anaların ayaqları altındadır.” Bu sözlər necə də gözəldir! Onların içində nə qədər sadə, lakin dərin bir məna var.

— Niyə məhz bu idman növünü seçmisiniz?

— Hamımız uşaqlıqdan gəlirik və mən də istisna deyiləm. Uşaqlıqda Şərq döyüş sənətlərinin ustalarının oynadığı filmlər çox populyar idi. Məsələn, Bryus Linin filmləri. Mən o filmlərə baxıb onun kimi olmaq istəyirdim. Bu mənə bacardımı? Düşünürəm ki, müəyyən uğurlar qazanmışam.

– Yarışlardakı çıxışlarınızdan razısınızmı? İdman nailiyyətləriniz və yaxın gələcək üçün planlarınız barədə danışın.

– Əvvəllər də qeyd etdiyim kimi, mənim fikrimcə, müəyyən uğurlara nail olmuşam. Ümumiyyətlə, bu, olduqca hiyləgər bir sualdır, çünki nailiyyətləri qiymətləndirmək asan məsələ deyil. Məsələ ondadır ki, bir idmançı müəyyən bir səviyyə ilə kifayətlənir, başqa biri isə daha yüksək nəticə ilə. Amma əslində, onların heç biri mükəmməlliyə tam yaxınlaşa bilmir. Çünki bu yol sonsuzdur. Özüm haqda desəm, çıxışlarımdan razıyam və heç nəyə görə peşman deyiləm. Mən böyük bir təcrübə qazandım və indi bu təcrübəni karate sənətini öyrənməyə gələnlərlə bölüşə bilirəm. Gələcək planlara gəlincə, həmişə demişəm ki, arzum olimpiya çempionu yetişdirməkdir. Və bu baş verməyincə dayanmayacağam.

– Təlim toplanışlarında və ya yarışlarda sizin, komandanızın və ya məşqçilərinizin başına gələn maraqlı hadisələr olubmu?

– Çox əvvəllər, idman karyeramın başlanğıcında tanınmış ustaların yanına təlimə gedərdim. Belə səfərlərdən birində maraqlı hadisə baş verdi. Omsk şəhərində dostum Vaqif Kərimovun evində qalırdım. O zaman o, tələbə idi. Bir səhər yuxudan durub hazırlaşmağa başladıq: mən məşqə, o isə dərsə gedirdi. Evdə yemək yox idi. Amma mənim, bir idmançı olaraq, məşqdən əvvəl mütləq nəsə yeməyim lazım idi. Ciblərimizi axtarıb az miqdarda pul yığdıq və mən mağazaya getdim. Pul o qədər az idi ki, cəmi iki toyuq yumurtası ala bildim. Artıq blokun qarşısına çatmışdım ki, səhər yeməyini daddığımı təsəvvür edirdim, bu zaman sərxoş bir kişi yaxınlaşdı. Siqaret istədi. Mən imtina etdikdə, o, ayağı ilə paketi vurdu. Və bu zaman çat sesini eşitdim. Yumurtaların sındığını anladım. Buna baxmayaraq, biz Vaqiflə qabığını ayırıb yumurtaları qızartdıq. Budur, bir xatirə. O kişiyə gəlincə, deyə bilərəm ki, o gündən sonra bir daha heç kimdən siqaret istəməyə cəsarət etməmişdir. Bu hadisədən təxminən iyirmi il keçir. Amma biz bu günü hələ də xatırlayırıq və gülürük.

– Hər hansısa zədələriniz olubmu? Onlarla psixoloji olaraq necə mübarizə aparmısınız?

– Bu idman növündə zədələr qaçılmazdır. Şübhəsiz ki, bu, müəyyən izlər buraxır, çünki peşəkar idmançının ömrü qısadır. Lakin uğura inam və məqsədə çatmaq istəyim mənə hər zaman kömək edib. Heç vaxt düşünməmişəm ki, nəyisə bacarmayacam. Hər vəziyyətə uyğun universal bir ifadə var: “Bu da keçəcək”. Bilirdim ki, zədələr əbədi deyil və tezliklə yenidən məşqlərə başlayacağam.

– Təcrübənizdə sizi xüsusilə qürurlandıran ən maraqlı hadisəni bölüşün.

– Ən böyük nailiyyətim və həqiqətən fəxr etdiyim şey – mənim və həmkarlarımın birlikdə ən yüksək vəzifələri yerinə yetirən bir kollektiv yaratmağımızdır. Biz karateyi respublikada inkişaf etdirərək addım-addım uğura doğru irəliləyirik. Bu, ən əsas məsələdir. Şagirdlərimizin nailiyyətlərinə gəlincə, onların hər biri ilə eyni dərəcədə fəxr edirəm.

– Vətənə nə arzu edə bilərsiniz?

– Ona firavanlıq və rifah arzulayıram. Arzu edirəm ki, hər bir ölkə sakini onunla fəxr etsin və xoşbəxt olsun. Və yaxınlarda keçirilmiş parlament seçkiləri fonunda yeni seçilmiş deputatlara da arzum budur ki, xalqın xidmətçisi olduqlarını unutmasınlar. Seçiciləri üçün rahat yaşam şəraiti yaratmaq naminə durmadan çalışsınlar.

 

 

Müsahibə aparan :

Baş redaktoru və təsisçi

Səidə Musayeva.