Səyahətçi Asif İlyasovun Qeydləri – «İspaniya»

 

Hasta la vista Ibex!

 

Bu ilin fevralında İranda Sergey Mazurkeviç və Valeri Malışevlə birlikdə ovda olarkən, elə həmin ilin yazında İspaniyaya səfəri planlaşdırdıq. Valeri Alekseyeviç hələ İspaniyada ov etməmişdi və bu, ovçu üçün əla imkan idi. Üstəlik, bu zaman hamımız üçün münasib idi. Məlumdur ki, İspaniyada dörd növ dağ keçisi (kozerog) mövcuddur və hər biri ölkənin ayrı-ayrı coğrafi bölgələrində yaşayır. Şərqi Cənub kozerogu Ronda bölgəsi ilə sərhəddə, Andalusiya sahil dağlarında məskunlaşıb. Gredos kozerogu isə Madridə yaxın yerləşən Gredos dağlarında, Beseit isə Valensiya dağlarında yaşayır.

Mən Gredos və Beseit dağ keçilərinə ov etməyi təklif etdim, çünki may ayının əvvəlində mövsümün sonuna yaxın məhz bu iki növə lisenziyamız qalmışdı. Mən əvvəlcə İtaliyaya uçdum, oradan isə Valeri Alekseyeviçlə birlikdə avtomobillə Sierra-de-Gredos dağ massivinə (zirvələri təxminən 2600 metr hündürlüyündə olan gözəl bir dağ silsiləsi) yola düşdük. Səfər 16,5 saat davam etdi və biz İtaliya, Fransa və İspaniyanın bahar təbiətindən zövq aldıq. Xoşbəxtlikdən sürətli yollar əla vəziyyətdə idi və buna görə də xüsusi yorğunluq hiss etmədik. Ümumiyyətlə, əgər Madriddən yola çıxırsınızsa, ora sadəcə 2 saata çatmaq olur.

Oteldə bizi yerli outfitter (ov təşkilatçısı) qarşıladı. Səhər yeməyində neçə dəqiqədə görüşəcəyimizi razılaşdıraraq istirahətə çəkildik. Səhər yeməyindən sonra ov yerinə — təxminən 45 dəqiqəlik məsafədə yerləşən bir əraziyə yollandıq. Qısa müddətlik dik dağ yolları ilə qalxdıqdan sonra milli parka çatdıq və bizi iki yerli dövlət mühafizəçisi öz avtomobillərində qarşıladılar. Bizə ov üçün çox yaxşı bir karabin təqdim olundu — bu, həmişə belə olmur, amma bu dəfə Proof 300 WM idi və üzərində Nightforce NX8 optikası vardı.

Mən özüm təxminən bir həftə əvvəl bu əraziyə yaxın başqa bir zonada amerikalı ovçularımla olmuşdum. Hərçənd yerlər tam eyni deyildi, çünki milli park çox böyükdür. Dürüst desəm, mən Gredos dağ keçisinə ovun asan keçəcəyini düşünürdüm. Xüsusilə də söhbət milli parktan gedirsə — bura hətta bütün ispan outfitterlərinin daxil ola bilmədiyi, dövlətin yüksək qiymət qoyduğu xüsusi zonadır.

Gredos dağ keçisi — İspaniyanın milli sərvətidir və təbii olaraq ölkənin ən eksklüziv və təmsilçi trofeyinə çevrilir. Əlbəttə ki, mühafizəçilər bizim gəlişimizdən əvvəl xəbərdar idilər və yaşlı keçiləri tapmaq üçün hazırlıq işləri görmüşdülər. Biz isə “qızıl medal” dərəcəli keçi istədiyimizi bildirmişdik.

Avtomobillərlə bir qədər getdikdən sonra dağlıq və daşlı ərazidə parka doğru hərəkət etməyə başladıq.

 

 

İspaniyada Sierra de Gredos dağlarında keçirilən dağ keçisi (ibex) ovu zamanı yaşadığınız təcrübələr, bu bölgənin təbiəti və ovçuluq şəraiti haqqında dəyərli məlumatlar təqdim edir. Gredos dağ keçiləri (Capra pyrenaica victoriae) İspaniyanın ən nüfuzlu ov trofeylərindən biri sayılır və bu bölgədəki ovçuluq mövsümü sentyabrdan iyuna qədər davam edir.

Ov zamanı qarşılaşdığınız çətinliklər, xüsusilə də qurdların bölgədəki varlığı və onların dağ keçilərinə təsiri, bu sahədəki ekoloji tarazlığın nə qədər həssas olduğunu göstərir. Son illərdə İspaniyada qurdların qorunması və ovlanması ilə bağlı qanunvericilikdə dəyişikliklər edilmişdir. 2025-ci ilin mart ayında İspaniya parlamenti Duero çayının şimalında qurdların qorunan statusunu ləğv edərək, onların ovlanmasına icazə vermişdir. Bu qərar fermerlər tərəfindən alqışlansa da, mühafizəkarlar və ekoloqlar tərəfindən tənqid olunmuşdur.

Ov zamanı istifadə etdiyiniz avadanlıq, xüsusilə də yeni alınmış ayaqqabılar, dağlıq ərazilərdə ovçuluğun fiziki hazırlıq və uyğun avadanlıq tələb etdiyini bir daha göstərir. Dağ keçisi ovuna hazırlıq zamanı kardio məşqlərin və uyğun avadanlığın seçilməsi uğurlu ov təcrübəsi üçün vacibdir.

Sierra de Gredos bölgəsi, yalnız ovçuluq üçün deyil, həm də təbiətsevərlər üçün cəlbedici bir məkandır. Bu bölgədəki təbii gözəlliklər, zəngin flora və fauna, eləcə də tarixi abidələr, onu İspaniyanın ən maraqlı bölgələrindən birinə çevirir.

Əgər bu bölgədə ovçuluq və ya təbiət turları ilə maraqlanırsınızsa, əlavə məlumat və tövsiyələr üçün sizə kömək etməyə hazıram.

 

 

Fitnes zalı, açığı, bizə ürək və ayaq əzələləri üçün lazımi qədər yüklənmə vermir – bu isə dağlarda yeriməkdən ibarətdir. Ümumilikdə, bu qədər uzun və çox gəzməyimizə bir az təəccübləndim, hərçənd təbiətdə, dağlarda olmaq, xüsusilə də xoş dostlarla bərabər olmaq mənim üçün sevindirici idi. Amma açığı, İspaniyada ilk dəfədir ki, bu qədər uzun müddət istədiyimiz trofey üçün axtarış aparırıq. Bəzən dağ keçilərindən ibarət sürüləri görürdük, amma onların heç biri bizim üçün uyğun deyildi — ya çox cavan idilər, ya da buynuzları kiçik idi. Məsələ ondadır ki, dağ keçisi mütləq qoca olmalıdır.

Bir qədər qəlyanaltı edib, bol olan bulaq suyundan içdikdən sonra axtarışlara davam etdik. İkinci bələdçi artıq xeyli vaxt idi ki, görünmürdü və əlaqə də saxlamırdı, biz də anladıq ki, o bizdən çox uzaqda olmalıdır. Daha bir dağ keçisi sürüsünü müşahidə etdik, amma yenə də “müştəri”miz yox idi. Günəş artıq tam başımızın üstündə idi. Burada-burada, dağlarda gəzişən “İspano turisto облико марале” görünürdü — onlar bizi ötüb keçir, yuxarı qalxırdılar, çünki bazar günü idi və ispanlar həftəsonunu dağlıq ərazilərdə gəzməyə sərf edirlər.

Açığı, ov sahəsində turistlər görməyə öyrəşməmişəm, baxmayaraq ki, bu Nepalda da olmuşdu — o vaxt dağların dərinliyində Kanada cütlüyü ilə rastlaşmışdıq, onlar bizə yüksəkliyə qarşı dərman vermişdilər — təşəkkürlər onlara. Dağın zirvəsinə qalxanda bir qədər sərinlik və külək hiss olunurdu, amma bu da dəyişkən idi.

Biz isə axtardığımız trofeyi tapmaq üçün sakit şəkildə axtarışları davam etdirirdik, çünki ehtiyatda hələ minimum 2 günümüz vardı — bu ehtiyatı qabaqcadan nəzərə almışdım. İspaniyada dağ keçisi ovunda olan hər kəs bilir ki, bu ovlar sürətli olur, amma bu hələ də ovdur, ona görə də bir neçə əlavə günün ehtiyatda olması yaxşıdır.

Başa düşdük ki, həmin gün kifayət qədər hərəkət etmişik və artıq maşınlara qayıdıb parkın başqa dərəsinə keçmək barədə düşünməyə başladıq.

 

 

Biz maşınların olduğu istiqamətdə aşağı endik, baxmayaraq ki, bu yaxın məsafə deyildi, amma elə də kritik dərəcədə uzaq da deyildi. Əlbəttə, çox vaxtımızı durbin və müşahidə borusu ilə keçirdik. Axtarırdıq və tapırdıq, amma yenə də bizə lazım olan kimi deyildi. Valeri Alekseyeviç bir neçə dəfə atəş açmağa hazır idi, lakin dövlət müfəttişi hər dəfə “No, senyor” deyirdi. Dağın başlanğıcına yaxınlaşdıqda bir yerdə qərarlaşdıq və 5-6 baş dağ keçisindən ibarət bir qrup müşahidə etməyə başladıq — onlar günəş altında, qayaların üstündə uzanmışdılar.

Bu anda Valeri Alekseyeviç deyir ki, birini görür və o, kifayət qədər yaxşıdır! Bələdçilər baxdılar və “yox, bu uyğun deyil, biz onu artıq görmüşük” dedilər. Amma Valeri israr etdi ki, bir daha diqqətlə baxsınlar. Buradan aydın oldu ki, onlar fərqli keçiləri müşahidə edirmişlər — Valerinin baxdığı keçi böyük bir daşın kölgəsində uzanmışdı. Və möcüzə! Bələdçilər daha yaxından baxdıqdan sonra bu keçiyə maraq göstərməyə başladılar. Hər şey dövlət müfəttişindən asılı idi – əgər o “olur” desəydi, biz ovlaya bilərdik. Və o da “bəli, bu keçi ov üçün uyğundur” dedi. Bu o nadir hallardan idi ki, ovçu trofeyini bələdçilərdən əvvəl görmüşdü.

Biz karabini yerləşdirmək üçün yer axtarmağa başladıq, mən də kameramı və borumu atış anını çəkə bilmək üçün yerləşdirdim, üstəlik ikinci kameranı da ovçunun üzərinə quraşdırmağa vaxt tapdım — şükür ki, vaxt imkan verirdi. Məsafə cəmi 270 metr idi. Keçi tam böyrü üstə dayanmışdı – ideal mövqe. Atəş – və dəqiq zərbə! Amma güllə birbaşa bədənin ortasına dəydi, deyildiyi kimi “dəqiq olsun deyə”. Keçi 20 metr yuxarı qaçaraq bir daşın arxasında gizləndi – buynuzlarını görürdük, amma bədəni görünmürdü ki, ikinci atış mümkün olsun. Biz zərbənin isabət etdiyini görmüşdük, lakin bu, qarın nahiyəsinə idi – çiynə yox. Keçi ayağa qalxdı, Valeri Alekseyeviç hazır dayanmışdı ki, ikinci dəfə atəş etsin, amma keçi yenidən uzandı və bədənini bizdən gizlətdi.

Biz təxminən 20 dəqiqə keçinin hərəkətsiz vəziyyətdə uzanmasını müşahidə etdik və sonra ona yaxınlaşmağa başladıq. Daşlar və kollar arasından keçərək, onun uzandığı sahəni vaxtaşırı gözdən keçirirdik — dəyişiklik yox idi, yalnız buynuzları görünürdü, özü tərpənmirdi. Biz artıq çox yaxınlaşmışdıq. Bu müddət ərzində ovçu bir neçə metr qabaqda, hazır karabinlə irəliləyirdi — axı ovda hər şey ola bilər, sürprizlərə hazır olmaq lazımdır. Tam yaxınlaşdıqda anladıq: Gredos dağ keçisi ovlanmışdı.

Foto çəkilişlərdən sonra maşınlara qayıtmağa başladıq — hətta hər addımda ağrı hiss edən mən belə razı idim. 11 yaşlı bir keçi – bu çox yaxşı nəticədir, hətta bu uğur üçün 17 km yol getməli olsaq da. Ovdan birbaşa bələdçilərlə birlikdə şam yeməyinə getdik – uğuru qeyd etməyə, belə desək. Sabah isə bizi başqa bir ov gözləyirdi – Valensiya dağlarında Beseit keçisi .

 

 

Səhər yaxşıca səhər yeməyi etdikdən sonra növbəti istiqamətimizə yola düşdük. Təxminən 5 saatlıq yol getdikdən sonra birbaşa otelə yerləşdik və ov zonası çox yaxın olduğundan axşam ovuna çıxmağa qərar verdik. Üstəlik hava çox gec qaralırdı və məhz bu vaxtlarda keçilər xüsusilə aktiv olurlar.

30 dəqiqəlik yoldan sonra biz dərhal bir keçi gördük, amma buynuzlarının ölçüsü uyğun deyildi — çox gənc idi. Biz yollarda dolanaraq keçi axtarmağa başladıq, axşam vaxtı olduğuna görə onların ot axtarışına çıxması gözlənilirdi. Təxminən 1 saat keçməmiş, alçaq təpənin üstündə otların içində rahat uzanmış iki keçi gördük — onlardan biri otlayırdı. Bələdçimiz Pedro onun təxminən 10 yaşında olduğunu və buynuzlarının ya “qızıl” səviyyəsində, ya da ən azı “bərk gümüş” olduğunu təyin etdi. Yəni atmaq olardı. Valeri Alekseyeviçə də bu keçi xoş gəldi.

Məsafə nə qədərdir? Sürətli sual – 270 metr (yenə də eyni cavab). Ovçu otların üstündə mövqe alaraq bir atəş açdı və dəqiq boyun nahiyəsinə vuraraq Beseit keçisini ovladı. Mən videoda dediyim kimi: “Ov elə başladı ki, bitdi.” Bax belə — bu iki ov bir-birindən nə qədər fərqli idi: biri 12 saat davam etdi, digəri cəmi 2 saat. Amma bu saatlar nədir ki, Kamçatka və ya Qafqaz ovları ilə müqayisədə? Əlbəttə, İspaniyada ov, dağlıq əraziyə baxmayaraq, çox rahat və komfortludur.

Beseit keçisi ilə bağlı önəmli bir faktı qeyd etmək istəyirəm. Ola bilsin ki, 2024-cü ildə bu keçiyə olan lisenziyaların verilməsi azaldılsın və qiymətlər yüksəlsin. Səbəbi isə pandemiya dövründə (xüsusilə də 2020 və qismən 2021-ci illərdə) yerli ovçuların ova çıxmaması idi, bu da keçi populyasiyasının artmasına səbəb oldu. Lakin bununla yanaşı bir xəstəlik yayılıb və keçilərin 70%-ni məhv edib. Dağ silsilələrinin kəsişdiyi yerlərdə bu xəstəlik daha da yayılacaq və keçiləri məhv edəcək. Bu da göstərir ki, heyvanların çox olması həmişə yaxşı deyil.

Hamıya İspaniyanı ziyarət etməyi, Avropanın Şimali Afrika ilə sərhəddə yerləşən bu rəngarəng bölgəsini görməyi və yalnız ovdan deyil, həm də ov zamanı insanlarla olan ünsiyyətdən zövq almağı tövsiyə edirəm – bu, həqiqətən maraqlıdır! Valeri Alekseyeviç Malışevlə birlikdə çəkdiyimiz filmə mənim YouTube kanalımda baxa bilərsiniz. Hamıya uğurlar arzu edirəm – və ya “buena suerte”!

 

 

 

Müəllif:Asif İlyasov

Foto:Asif İlyasov